معرفی شکرتیغال و خواص درمانی آن - وبلاگ نهاد جامعه

به گزارش وبلاگ نهاد جامعه، خارشکرها انواع مختلفی دارند که از بسیاری از آنها در اثر نیش حشره، شیرابه ای ترشح می گردد که در معرض هوا منعقد شده و حشره عامل آن را هم در بر می گیرد. این ترکیب یا مواد مترشح شده در طب سنتی ایران به نام شکرتیغال

نویسنده: صمصام صانعی

خارشکرها انواع مختلفی دارند که از بسیاری از آنها در اثر نیش حشره، شیرابه ای ترشح می گردد که در معرض هوا منعقد شده و حشره عامل آن را هم در بر می گیرد. این ترکیب یا مواد مترشح شده در طب سنتی ایران به نام شکرتیغال شناخته شده است. شکرتیغال یکی دیگر از انواع مان ها است. در اینجا به نام علمی و مشخصات مربوط به یک نوع خارشکر مولد شکرتیغال اشاره شده است. شکرتیغال در اثر نیش حشره ای به برگ و شاخه های گیاهی به نام خارشکر فراوری می گردد. به این ترتیب که پس از اینکه حشره برگ و شاخه ها را نیش می زند پیله خود را هم روی آنها تشکیل می دهد حشره در پیله به جای مانده و خود را محبوس می کند و در برخی موارد حشره پیله را سوراخ نموده و از آن خارج می گردد. پیله حشره (شکرتیغال) که پس از نیش زدن حشره روی گیاه تشکیل می گردد سفید مایل به زرد، فندقی شکل و پوشیده از تیغ های ریز می باشد.

نام علمی:

Echinops persicus Stev. Et Fisch.، نام فرانسه Echinope، به انگلیسی از انواع Thistle و به فارسی خارشکر نامیده می گردد.

تیره گیاه:

کاسنی Compositae

مشخصات ظاهری گیاه:

گیاهی است چند ساله و اغلب پر ساقه با برگ های دراز و سبز روشن با بریدگی های عمیق، نامنظم و دندانه دار که در انتهای هر دندانه خاری دیده می گردد. در انتهای ساقه، گل دهنده و گل های آن به طور مجتمع، کروی یا گلوله ای شکل و به رنگ بنفش مایل به آبی می باشند.

شکرتیغال در اثر نیش حشره ای به برگ و شاخه های گیاهی به نام خارشکر فراوری می گردد. به این ترتیب که پس از اینکه حشره برگ و شاخه ها را نیش می زند پیله خود را هم روی آنها تشکیل می دهد حشره در پیله به جای مانده و خود را محبوس می کند و در برخی موارد حشره پیله را سوراخ نموده و از آن خارج می گردد. پیله حشره (شکرتیغال) که پس از نیش زدن حشره روی گیاه تشکیل می گردد سفید مایل به زرد، فندقی شکل و پوشیده از تیغ های ریز می باشد.

طبیعت شکرتیغال:

طبق نظر حکمای طب سنتی طبیعت آن از نظر حرارت و برودت، معتدل و رطوبت آن کمی بیشتر می باشد.

رویش جغرافیایی:

خارشکرها در اغلب کشورها خصوصاً کشورهای اروپایی، آسیایی و آفریقایی انتشار دارند. گونه ذکر شده در ایران بیشتر در استان های البرز، فارس، اراک، تهران، تبریز و کرمان می روید.

ترکیبات شیمیایی و مواد موجود در شکرتیغال:

قند، نشاسته، تانن، سلولز و موسیلاژ در آن تشخیص داده شده است.

بخش مورد استفاده:

شکرتیغال

نحوه مصرف:

معمولاً شکرتیغال را شکسته داخل آن را بیرون آورده و دور می اندازند سپس شکرتیغال را آسیاب نموده در آب جوش خیسانده میل می نمایند و در طب سنتی برای درمان بیماری ها نحوه و میزان مصرف آن را پزشک تشخیص داده و تجویز می کند.

خواص درمانی شکرتیغال:

تسکین دهنده سرفه های سرکش که ناشی از تحریک برونش ها می باشد و تسکین دهنده حدت اخلاط و سوزش مری، آرام بخش و خلط آور، صاف نماینده صدا و رفع نماینده خشکی گلو می باشد.

منبع مقاله :

صانعی، صمصام؛ (1395)، طبّ الصمصام -آشنایی با بیش از 400 نوع از گیاهان دارویی- (جلد دوم)، تهران: انتشارات حافظ نوین، چاپ اول.

منبع: راسخون